به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن الویری در شبکۀ اجتماعی‌اش نوشته است:
شب گذشته چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹، توفیق حضور در بخش دوم برنامه "انعکاس" که از ساعت ۲۳ تا ۲۴ از رادیو گفت‌وگو با موضوع "رسانه دینی و دین رسانه‌ای" پخش شد، دست داد. در این برنامه که به دلیل حضور سه کارشناس در یک برنامه یک ساعته، یک گپ دوستانه بود تا یک گفت‌وگوی واقعی، این نکات ـ با اندکی ویرایش ـ در پاسخ به پرسش‌های مجری محترم و یا عطف به مطالب کارشناسان محترم بیان شد:
رسانه دینی رسانه‌ای است که اصول، مبانی، ارزش‌ها و اهداف کلان خود را بر پایه و یا متأثر از آموزه‌های دینی تدوین کند و در عمل بکوشد به آن‌ها پای‌بند باشد، ولی دین رسانه‌ای قرائتی ویژه از دین شامل سه محور فهم دین، تبیین دین و کاربست دین در عرصه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی است که اولاً متأثر از محدودیت‌ها و ظرفیت‌های ابزاری به نام رسانه است و ثانیاً به صورت طبیعی بازتاب دهنده تمایلات و اولویت‌های نهاد سیاسی و مالی پشتیبانی کننده رسانه در سطح محلی یا ملی و جهانی است.
روشن است که این دو در برخی زمینه‌ها با هم پیوند و یا حتی هم‌پوشانی داشته باشند ولی به هر حال، دو امر کاملا متفاوت هستند، در یکی سخن از رسانه است که صفت دینی به خود گرفته و در دیگری سخن از دین است که با صفت رسانه‌ای از آن یاد می‌شود و روشن است که دین و رسانه را نمی‌توان به یک معنی گرفت.
توجه به این سه نکته دربارۀ دین رسانه‌ای لازم به نظر می‌رسد:
یک. دین رسانه‌ای را به معنی بهره جستن متولیان امور دینی از رسانه دانستن، نگاهی واقع‌بینانه نیست، چرا که همان طور که در کشور خودمان می‌بینیم الزاماً همه پیام‌های دینی رسانه (در اینجا رسانه ملی مورد نظر بنده است) مورد تأیید متولیان امور دینی و به صورت مشخص مراجع تقلید نیست و گاه تقابل‌های جدی هم در این زمینه وجود دارد، مانند اختلاف نظر در باره پخش چهره شخصیت‌هایی مانند حضرت عباس علیه السلام در رسانه.
دو. دین رسانه‌ای را به معنای پخش پیام‌های مشروع و برخاسته از متن جامعه از طریق ابزاری مانند تلویزیون شمردن نیز نمی‌تواند واقعیت موجود در جامعه ما را گزارش کند، زیرا چالش اصلی ما در پخش پیام مشروع و غیر آن نیست، بلکه در مواردی است که دو پیام دینی هر دو مشروع داریم و رسانه تنها به پخش یکی از آن‌ها تمایل دارد و هیچ مجالی برای نوع دیگر پیام دینی فراهم نمی‌آورد.
سه. دین رسانه‌ای را با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های رسانه‌ای دین مانند قرآن و انواع گوناگون مراسم مذهبی اسلامی یکسان شمردن هم در آمیختن مباحث دین‌شناسی با مباحث ارتباطات است و از ارائه تعریف برای دین رسانه‌ای فاصله دارد.
برای رسیدن به تعریف رسانه دینی و سیاست‌های حاکم بر آن، بازخوانی تجربه تاریخی ایران و جهان اسلام و نگریستن به نظام ارتباطی به مثابه یکی از نظام‌های تشکیل دهنده تمدن، خواه در گسترۀ تمدن ایران و خواه در گسترۀ تمدن پیشین اسلامی یک ضرورت تام است ولی متأسفانه هنوز جز کاری که آقای دکتر محسنیان‌راد انجام داده‌اند، کار درخور دیگری صورت نگرفته است. بدون تردید، یکی از مهمترین مشکلات و چالش‌های سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کلان و خرد در جامعه ما، همین فقدان نگاه تاریخی است.
تجربه چهل و یک ساله رسانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود همه فراز و نشیب‌ها و کاستی‌های بسیار، اکنون به اندازه‌ای رسیده است که شایسته ثبت و تحلیل و واکاوی نظری است؛ ولی اگر منصفانه نگاه کنیم، نباید در نمره مثبت دادن به خودمان شتابزده عمل کنیم.
مخاطب‌گریزی و سوق دادن برخی از جوانان به سمت رسانه‌های غیردینی و یا معنویت‌های غیردینی هم بیرون از کارنامه رسانه دینی ما نیست. با این وجود، حجم کارهای مثبت انجام شده به حدی از ژرفا و فراوانی رسیده که اکنون انتظار می‌رود صاحب‌نظران دانش ارتباطات بر پایه این تجربه برای تدوین نظریه رسانه دینی مورد نظر جمهوری اسلامی وقت بگذارند.
۱۳۹۹/۲/۱۰
توجه: باز نشر دیدگاه‌های حوزویان از فضای مجازی به معنای تأیید یا رد آن از سوی خبرگزاری حوزه نبوده و صرفا برای ایجاد فضای گفتگو و تضارب آراء است.
